Δεν αντίκειται στο Σύνταγμα ή στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου ο περιορισμός που τίθεται από διάταξη του Κώδικα Δικηγόρων (ν. 4194/2013) ως προς τη δυνατότητα επανεκλογής στο αξίωμα του προέδρου για τρίτη συνεχόμενη θητεία Δικηγορικού Συλλόγου ή σε θέση μέλους του Διοικητικού του Συμβουλίου για τέταρτη συνεχόμενη θητεία.
Στην κρίση αυτή κατέληξε το Γ΄ τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας με την υπ' αριθμ. 2519/2018 απόφασή του (με πρόεδρο την αντιπρόεδρο του ΣΤΕ Αικ. Συγγούνα) θεωρώντας ότι ο επίμαχος περιορισμός εξυπηρετεί σκοπούς δημοσίου συμφέροντος "οι οποίοι είναι συναφείς προς την φύση και την αποστολή των εν λόγω επαγγελματικών οργανώσεων, και δεν παρίστανται προδήλως ακατάλληλοι ή μη αναγκαίοι για την εξυπηρέτηση των σκοπών αυτών".
Το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο επεξηγώντας τους σκοπούς δημοσίου συμφέροντος που εξυπηρετεί ο εν λόγω περιορισμός, τονίζει, μεταξύ άλλων, στο σκεπτικό του: "(..) ο επίμαχος, εν προκειμένω, περιορισμός στην δυνατότητα επανεκλογής σε θέση προέδρου δικηγορικού συλλόγου για τρίτη συνεχόμενη θητεία ή σε θέση μέλους του διοικητικού του συμβουλίου για τέταρτη συνεχόμενη θητεία, ο οποίος προβλέπεται από την διάταξη του άρθρου 97 παρ. 5 του ν. 4194/2013, δεν αντίκειται στις ανωτέρω συνταγματικές διατάξεις ούτε στην αρχή της αναλογικότητος, δεδομένου ότι:
α) Ο περιορισμός αυτός, ο οποίος, όπως προέκυψε από στοιχεία του φακέλου, απαντάται, με διάφορες μορφές, και σε άλλες έννομες τάξεις (όπως η αγγλική και η γαλλική), εξυπηρετεί προφανείς σκοπούς δημοσίου συμφέροντος, οι οποίοι ανάγονται, προεχόντως, στην ανάγκη εναλλαγής προσώπων στην διοίκηση επαγγελματικών οργανώσεων με έντονα δημόσιο χαρακτήρα, όπως οι δικηγορικοί σύλλογοι, ώστε να αποτρέπονται φαινόμενα δημιουργίας ισχυρών προσωπικών δεσμών μεταξύ των ασκούντων διοίκηση και των μελών τους, απότοκα της μακροχρονίου παραμονής των ίδιων προσώπων στην διοίκηση, με συνέπεια να απομειώνεται σοβαρά, κατά την κοινή πείρα, η αποτελεσματικότητα της ασκούμενης διοικήσεως, αλλά και να δημιουργούνται αμφισβητήσεις ως προς τον σύννομο και χρηστό χαρακτήρα της ασκήσεώς της.
β) Ο ανωτέρω περιορισμός δεν συνεπάγεται διαρκή αποκλεισμό από την διοίκηση των δικηγορικών συλλόγων, αλλά αφορά την δυνατότητα επανεκλογής του ίδιου προσώπου για τρίτη (ή τέταρτη) συνεχόμενη θητεία, χωρίς να αποκλείεται η επανεκλογή του στο μέλλον, αφού μεσολαβήσει μία περίοδος υποχρεωτικής αποχής του από την διοίκηση. Δεν θίγεται, ως εκ τούτου, στον πυρήνα του το δικαίωμα των μελών των δικηγορικών συλλόγων να συμμετέχουν στην διοίκησή τους, λαμβανομένης μάλιστα υπόψη και της σχετικά μεγάλης διάρκειας (τετραετούς) της θητείας των προέδρων των δικηγορικών συλλόγων και των μελών των διοικητικών τους συμβουλίων, ούτε, άλλωστε, μπορεί να θεωρηθεί, κατά την κοινή πείρα, ότι το εν λόγω μέτρο είναι προδήλως ακατάλληλο ή μη αναγκαίο για την εξυπηρέτηση των προαναφερθέντων σκοπών δημοσίου συμφέροντος, για τον λόγο ότι θα μπορούσαν να εξυπηρετηθούν εξ ίσου αποτελεσματικά με οποιοδήποτε άλλο μέτρο".
Επιπλέον, οι δικαστές του Γ΄ Τμήματος του ΣτΕ ξεκαθαρίζουν ότι δεν αποτελεί παραβίαση της συνταγματικά κατοχυρωμένης αρχής της ισότητας το γεγονός ότι παρόμοιοι περιορισμοί δεν απαντώνται στις ρυθμίσεις που διέπουν άλλες επαγγελματικές οργανώσεις, ο οποίες οργανώνονται από το νομοθέτη ως δημόσιοι σύλλογοι των μελών τους.
Για το θέμα αυτό οι δικαστές εστιάζουν στον ιδιαίτερο χαρακτήρα του δικηγορικού λειτουργήματος, υπογραμμμίζοντας στο σκεπτικό τους, μεταξύ άλλων, τα εξής: " (...) τόσο οι συνθήκες υπό τις οποίες τελούν οι διάφορες επαγγελματικές ομάδες, όσο και οι λόγοι δημοσίου συμφέροντος που επιβάλλουν την συγκεκριμένη μορφή οργανώσεώς τους δεν ταυτίζονται, ώστε να παραβιάζεται η αρχή της ισότητος εκ του ότι δεν επιβάλλονται σε όλες τις περιπτώσεις όμοιοι περιορισμοί. Κατά την συγκλίνουσα γνώμη που διατύπωσαν ο Σύμβουλος Γ. Τσιμέκας και ο Πάρεδρος Ι. Παπαγιάννης, το δικαίωμα συμμετοχής των μελών δικηγορικού συλλόγου στην διοίκησή του απορρέει από το άρθρο 5 παρ. 1 του Συντάγματος, δεν έχει δε εν προκειμένω εφαρμογή ούτε το άρθρο 12 παρ. 1 του Συντάγματος ούτε το άρθρο 11 της ΕΣΔΑ, τα οποία κατοχυρώνουν το δικαίωμα του συνεταιρίζεσθαι. Και τούτο διότι οι δικηγορικοί σύλλογοι οργανώνονται μεν σε σωματειακή βάση και περιλαμβάνουν μεταξύ των σκοπών τους και την μέριμνα για τα συμφέροντα των μελών τους ως επαγγελματικής τάξεως, έχουν όμως, ως δημόσιοι οργανισμοί, κύρια αποστολή να διασφαλίζουν, με τα παρεχόμενα σε αυτούς μέσα δημόσιας εξουσίας, την εκπλήρωση των δικαιωμάτων που αναγνωρίζονται και των υποχρεώσεων που επιβάλλονται στους δικηγόρους, στους οποίους ανήκει, κατά κανόνα, αποκλειστικώς η αντιπροσώπευση και υπεράσπιση των εντολέων τους και στους οποίους έχει αναγνωρισθεί από τον νομοθέτη η ιδιότητα δημοσίου λειτουργού και συλλειτουργού της Δικαιοσύνης, λόγω ακριβώς της αναγκαίας και αποφασιστικής συμμετοχής τους στην αρτιότερη δυνατή απονομή της. Ο ιδιαίτερος αυτός χαρακτήρας του δικηγορικού λειτουργήματος επιβάλλει, αφενός, την υποχρεωτική ένταξη των δικηγόρων σε δημοσίους συλλόγους και, αφετέρου, την ελεύθερη κατ’ αρχήν συμμετοχή τους στην διοίκηση των συλλόγων αυτών, προκειμένου ο διοικητικός έλεγχος του δικηγορικού επαγγέλματος να μην ασκείται από αμιγώς κρατικά όργανα και να μην αποβαίνει υπερμέτρως περιοριστικός τόσο σε σχέση με το ελεύθερο δικηγορικό επάγγελμα καθ’ εαυτό, όσο και με την αποτελεσματική διασφάλιση των δικαιωμάτων και συμφερόντων των εντολέων των δικηγόρων. Εν όψει όμως των ανωτέρω, ούτε η διάταξη του άρθρου 12 παρ. 1 του Συντάγματος ούτε η διάταξη του άρθρου 11 της ΕΣΔΑ μπορούν να τύχουν εφαρμογής στους δικηγορικούς συλλόγους, δεδομένου ότι οι διατάξεις αυτές αναφέρονται σε συνεταιριστικές οργανώσεις που συνιστώνται με πράξεις ιδιωτικής βουλήσεως, η οποία εκδηλώνεται ελεύθερα και αδέσμευτα, και δεν έχουν εφαρμογή επί νομικών προσώπων τα οποία, ακόμη και όταν λειτουργούν με μορφή σωματείου, δεν έχουν προέλευση από την ιδιωτική βούληση, αλλά έχουν συσταθεί δυνάμει διατάξεων του νόμου ή άλλης πράξεως της πολιτείας, κατ’ εξουσιοδότηση νόμου, προς εκπλήρωση των πρωτευόντως δημοσίου συμφέροντος σκοπών τους".
Διαβάστε όλη την απόφαση του ΣτΕ εδώ
ΑΝΑΡΤΗΘΗΚΕ 18-12-2018 από directNEWS.gr
